PHILIPPINES SẼ TẠM DỪNG NHẬP KHẨU GẠO TRONG 60 NGÀY, BẮT ĐẦU TỪ NGÀY 01/09/2025
Chính phủ Philippines vừa thông báo bắt đầu từ ngày 1/9/2025, hoạt động nhập khẩu gạo vào Philippines sẽ bị tạm dừng trong vòng 60 ngày. Quyết định này được đưa ra trong bối cảnh giá lúa tại Philippines sụt giảm, làm dấy lên lo ngại về ảnh hưởng đến đời sống của nông dân. Chính phủ Philippines kỳ vọng rằng việc hạn chế nhập khẩu này sẽ góp phần nâng giá thu mua lúa trong nước, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc tiêu thụ nông sản nội địa.
Philippines là thị trường tiêu thụ gạo lớn nhất của Việt Nam, chiếm 41,4% thị phần xuất khẩu gạo của Việt Nam trong 5 tháng đầu năm 2025. Đối với Việt Nam, việc tạm ngừng nhập khẩu này sẽ khiến hoạt động thương mại chững lại trong ngắn hạn. Đây cũng là một phần hệ quả từ sự đảo lộn của thị trường thương mại toàn cầu sau khi các biện pháp áp thuế của Tổng thống Donald Trump được triển khai. Một số quốc gia xuất khẩu gạo cạnh tranh trực tiếp với Việt Nam như Ấn Độ và Thái Lan đã bị đánh thuế mạnh, hiện đang điều chỉnh giá gạo và tìm kiếm những thị trường lân cận có nhu cầu tiêu thụ lớn như Philippines. Tuy nhiên, Đại diện Cục Hải quan (Bộ Tài chính) cho biết, những thay đổi về chính sách nhập khẩu gạo của một số thị trường, kể cả Philippines tạm ngừng nhập khẩu 2 tháng, tuy có tác động đến ngành gạo nhưng không quá lớn. Nhiều chuyên gia còn cho rằng sau 60 ngày, Philippines sẽ phải quay lại thị trường nhập khẩu, do sản lượng trong nước không thể đáp ứng đủ nhu cầu tiêu dùng.
Các doanh nghiệp Việt Nam cần tìm kiếm thị trường mới, giữ thế chủ động để tránh phụ thuộc vào bất kỳ một thị trường đơn lẻ nào. Trong tương lai, khái niệm “thị trường truyền thống” có thể sẽ không còn tồn tại hoặc bị thay thế trong thời gian tới. Ngoài ra, các cơ quan nhà nước, cơ quan làm chính sách và các doanh nghiệp tham gia xúc tiến xuất khẩu cũng có vai trò then chốt trong việc làm cầu nối để hỗ trợ thị trường Việt Nam, giúp thị trường duy trì sự ổn định và chủ động trong bối cảnh trật tự thương mại toàn cầu có nguy cơ bị đảo lộn hoặc tái cấu trúc. Cụ thể, Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) đã kiến nghị một số chính sách hỗ trợ doanh nghiệp như áp dụng tín dụng lãi suất thấp, gia hạn thời gian trả nợ, và xây dựng kho dự trữ để chờ thời điểm xuất khẩu trở lại. Đồng thời, VFA cũng đề xuất Bộ Công Thương gửi công hàm đến Bộ Nông nghiệp Philippines nhằm tháo gỡ khó khăn, đảm bảo cho doanh nghiệp Việt Nam có thể tiếp tục xuất khẩu gạo.
Theo thống kê từ Hiệp hội các nhà xuất khẩu gạo Thái Lan, trong 6 tháng đầu năm nay, Việt Nam đã xuất khẩu 4,72 triệu tấn gạo, tăng 3,6% so với cùng kỳ. Trong khi đó, Thái Lan xuất khẩu 3,73 triệu tấn, giảm 27,3%. Khoảng cách hơn 1 triệu tấn không chỉ đơn thuần là con số, mà phản ánh sự dịch chuyển cán cân sức mạnh trong khu vực. Trong khi Thái Lan đang loay hoay với chi phí sản xuất cao, đồng nội tệ tăng giá và áp lực thuế quan từ Mỹ, thì Việt Nam đã kịp thời chớp lấy cơ hội mở rộng thị phần tại các thị trường then chốt như Philippines, châu Phi và Trung Đông. Việt Nam đã chính thức vượt Thái Lan để trở thành nước xuất khẩu gạo lớn thứ hai thế giới trong 6 tháng đầu năm 2025, chỉ đứng sau Ấn Độ. Nếu Việt Nam tiếp tục đầu tư đúng hướng, vị trí đứng thứ 2 thế giới về sản lượng xuất khẩu hoàn toàn có thể được giữ vững, thậm chí có thể rút ngắn khoảng cách với Ấn Độ trong dài hạn.
Đối với sản xuất lúa vụ hè thu, tính đến ngày 20/7/2025, cả nước gieo cấy được 1.893,9 nghìn ha lúa hè thu, giảm 7,4 nghìn ha so với cùng kỳ năm trước. Các địa phương miền Bắc đạt 172,5 nghìn ha, giảm 1,5 nghìn ha và các địa phương miền Nam đạt 1.721,4 nghìn ha, giảm 5,9 nghìn ha. Dữ liệu từ VFA cho thấy, gạo 5% tấm của Việt Nam được chào bán với giá 399 USD/tấn ngày 21/8, tăng từ mức 395 USD/tấn một tuần trước đó. Đáng chú ý, giá gạo xuất khẩu của Việt Nam hiện đang tốt hơn so với các đối thủ chính như Thái Lan, Ấn Độ và Pakistan. Theo đó, giá gạo Việt Nam cao hơn Thái Lan 45 USD/tấn (Thái Lan đạt 354 USD/tấn), cao hơn Ấn Độ 23 USD/tấn (Ấn Độ đạt 376 USD/tấn) và cao hơn Pakistan 44 USD/tấn (Pakistan đạt 355 USD/tấn).